UrbanLab Gdynia to program służący do dzielenia się wiedzą. UrbanLab tworzy przestrzeń dialogu pomiędzy mieszkańcami miasta, organizacjami pozarządowymi i instytucjami miejskimi, w tym środowiskiem naukowym i biznesowym. Każdy z międzysektorowych i interdyscyplinarnych komponentów UrbanLabu polega na diagnozowaniu wyzwań i potrzeb oraz poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań, które pogłębią lepsze rozumienie problemów i zbliżą nas do adaptacji, łagodzenia lub przeciwdziałania trwającym i nadchodzącym kryzysom.
UrbanLab Gdynia powstał w marcu 2019 roku, dzięki realizacji trzyletniego eksperymentu wdrożeniowego realizowany ze środków i przy zaangażowaniu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz przy wsparciu Instytutu Rozwoju Miast i Regionów, pt. „Adaptacja koncepcji UrbanLab w Gdyni”. Pilotaż objął przetestowanie koncepcji urban labu dostosowanej do polskich warunków oraz wsparcie jej pilotażowego wdrożenia w dwóch polskich miastach – w Gdyni i Rzeszowie.
To identyfikowanie potrzeb i problemów, a następnie poszukiwanie innowacyjnych sposobów ich rozwiązywania w otwartej formule dialogu i współpracy z mieszkańcami.
Obecnie UrbanLab Gdynia realizuje 4 projekty:
Projekt „Innowacje na ludzką miarę 2. Wsparcie w rozwoju mikroinnowacji w obszarze włączenia społecznego” jest współfinansowany ze środków unijnych, a na rozwijanie i upowszechnianie innowacji społecznych przez okres trwania projektu (lata 2020-2023), Gdynia pozyskała ponad milion złotych z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.
Szczegóły dotyczące założeń i regulaminu projektu znajdują się na stronie internetowej pod adresem https://inkubatorpomyslow.org.pl/
Projekt REACHOUT, którego akronim oznacza: „Rezyliencja w Europie poprzez uruchomienie miejskich hubów – oferujących swoim odbiorcom narzędzia do adaptacji klimatycznej metodą Triple-A”.
Celem projektu jest wypracowanie narzędzi klimatycznych dla władz samorządowych, mieszkańców, lokalnych przedsiębiorców zainteresowanych wspieraniem adaptacji do zmian klimatu poprzez rozwijanie idei miejskich hubów, które będą angażować władze miejskie, mieszkańców i lokalny biznes w ramach międzynarodowej wymiany doświadczeń między hubami. Konsorcjum projektu REACHOUT wypracowywać wypracowuje ścieżki rozwoju miast odpornych na zmiany klimatu. Tłem dla tych działań jest analiza klimatyczna dla siedmiu europejskich miast – Lillestrom (Norwegia), Mediolanu (Włochy), Amsterdamu (Holandia), Logroño (Hiszpania), Cork (Irlandia), Aten (Grecja) i Gdyni – które wspierane będą na drodze do stania się ośrodkami odpornymi, neutralnymi klimatycznie i zdolnymi do adaptacji. Każde z miast biorących udział w projekcie, wspierane przez ośrodki badawcze, pracuje nad utworzeniem wizualizacji i map (story maps) obrazujących możliwe ryzyka związane ze zmianą klimatu w mieście. W zależności od specyfiki miejsca, potencjalnego ryzyka i wykorzystanych danych źródłowych (regularności obserwacji z przeszłości) utworzone zostaną mapy z nakładkami kolejnych warstw obrazujących zmiany w czasie. Wizualizacje mają posłużyć budowaniu odpowiednich strategii działania w celu zapobiegania negatywnym skutkom zmian klimatycznych oraz usprawnieniu procesów takich jak: ustalanie priorytetów w kwestii możliwego ryzyka, rozpoznanie możliwości rozwoju, sformułowanie realistycznej strategii i wdrożenie możliwych rozwiązań.
Koordynacja: Deltares, Climate Adaptation Services (Holandia)
Ośrodki eksperckie i naukowe: Resilient Cities Network (Holandia), Tecnalia Reasearch and Innovation (Hiszpania), Ecologic Institute (Niemcy), University College Cork (Irlandia), Vrije University (Holandia), Norwegian Geotechnical Institute (Norwegia), CMCC (Włochy), Fundacja Sendzimira
Miasta partnerskie: Lillestrom (Norwegia), Mediolan (Włochy), Amsterdam (Holandia), Logroño (Hiszpania), Cork (Irlandia), Ateny (Grecja), Gdynia
Projekt ten uzyskał dofinansowanie z Programu Unii Europejskiej ds. Badań i Innowacji Horyzont 2020 w ramach umowy grantowej numer 101036599. Więcej informacji: https://reachout-cities.eu/
Projekt „CONTRA: Konflikt w procesach transformacji”, to okazja do współpracy polsko-belgijsko-szwedzko-norweskiej. W ramach projektu konflikt postrzegamy jako naturalny i potencjalnie produktywny element zarządzania miastem. Odpowiednio zarządzany, może prowadzić do nowatorskich rozwiązań trudnych problemów i pozwolić wybrzmieć marginalizowanym dotychczas interesom. W projekcie CONTRA zostaną porównane (za pomocą wywiadów, obserwacji uczestniczącej i analizy źródeł pisanych) cztery projekty miejskie – po jednym z każdego kraju – skoncentrowane na transformacji klimatycznej. Ponadto CONTRA to projekt pionierski ze względu na tzw. living lab (Drama Labs), w których metody teatralne są wykorzystywane do eksperymentowania w ramach procesu produktywnego konfliktu.
Projekt „Konflikt w procesach transformacji” nr 2021/03/Y/HS5/00207 sfinansowano przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programu EN-UTC, który otrzymał dofinansowanie na podstawie Umowy Finansowej nr 101003758 w ramach Programu finansowania badań naukowych i innowacji Unii Europejskiej Horyzont 2020.
Projekt We make transition! Towards sustainable and resilient societies through empowered civil society and collaborative innovation ma na celu wypracowanie innowacyjnych rozwiązań na wyzwania ekologiczne i społeczne, poprzez działania na rzecz zwiększania odporności miast i regionów. Gdynia wspólnie z europejskimi partnerami projektu będzie testować metodę zarządzania transformacyjnego w obszarze innowacji eko-społecznych. Projekt będzie opierał się na współpracy trans-narodowej oraz międzysektorowej, we wspólnym poszukiwaniu rozwiązań na rzecz budowania miejskiej odporności. W ramach działań poza wymianą wiedzy i doświadczeń Gdynia przetestuje jedną lub dwie innowacje eko-społeczne, bazująca na wcześniejszych rozwiązaniach testowanych w Gdyni.Do konsorcjum projektowego należą NGO: The Baltic Institute of Finland – lider projektu, Fundacja Green Tiger (Estonia), Fundacja Science and Liberal Arts Domus Dorpatensis (Estonia), Social Innovation Centre (Łotwa), Baltic Institute for Regional Affairs BISER (Polska); Instytucje publiczne: Rada Reiony Tampere (Finlandia), Rada Regionu Helsinki-Uusimaa (Finladia), Rada Regionu Południowo-Zachodniej Finlandii, Region Vidzeme (Łotwa), Władze okręgu Trøndelag (Norwegia); Uczelnie wyższe: Uniwersytet w Bremen.
W projekt na różnych etapach będą włączani mieszkańcy i mieszkanki miasta oraz przedstawiciele sektora społecznego, w celu wzajemnego uczenia się oraz opracowania rozwiązań odpowiadających na potrzeby różnych grup. Projekt będzie okazją do uczenia się od innych miast europejskich, jak tworzyć zrównoważone miasta, wsłuchujące się w głos społeczeństwa obywatelskiego. Przetestowana metoda zarządzania transformacyjnego, będzie mogła być wdrażana po zakończeniu w projektu w ramach innych realizowanych przez Gdynię działań, aby wspólnie szukać rozwiązań na wyzwania stojące przed miastami
Projekt „We make transition! Towards sustainable and resilient societies through empowered civil society and collaborative innovation” współfinansowego przez Unię Europejską ze środków Programu Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027.
PROJEKTY ZAKOŃCZONE
W latach 2019 – 2021 realizowaliśmy zadanie „Adaptacja Koncepcji UrbanLab w Gdyni”. Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020, współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności na podstawie umowy o dofinansowanie projektu nr DPT/BDG-II/POPT/19/19.
Okres realizacji: marzec 2019 – grudzień 2021
Dofinansowanie UE: 2 593 027,20 zł
Dodatkowe informacje: UrbanLab Gdynia
Celem projektu było przetestowanie w polskich warunkach pilotażowej koncepcji wdrażania urban labu jako nowego mechanizmu działania interdyscyplinarnego poprzez stworzenie przestrzeni dialogu i wypracowywania nowych rozwiązań z urzędnikami z różnych wydziałów i komórek merytorycznych Urzędu Miasta i jednostek budżetowych, organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami biznesu i świata nauki oraz samymi mieszkańcami. Projekt zakładał wdrożenie do działań miasta m.in. takich narzędzi jak UrbanCafe, Grupa strategiczna, Zespoły tematyczne, grupy robocze, inkubator miejskich innowacji w postaci Programu Kompetencji Miejskich oraz Programu „Pomysł na Miasto”. Działania zaplanowane były w cyklach rocznych, a każdy rok podporządkowany był przewodniemu tematowi odpowiadającemu na ważne dla miasta wyzwania.
Zgodnie z definicją opracowaną na podstawie przeprowadzonych badań i analizy literatury przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów (IRMiR):
urban lab to instrument (organizacja i przestrzeń fizyczna – biurowa i/lub część miasta wybrana do eksperymentowania wybranych rozwiązań) współpracy władz miejskich z mieszkańcami (w tym w szczególności reprezentowanymi przez NGO, właścicieli nieruchomości czy wspólnoty mieszkaniowe) przedsiębiorstwami (od lokalnych mikroprzedsiębiorstw, po globalne koncerny) oraz podmiotami naukowymi (uczelnie, jednostki naukowo-badawcze, eksperci), mający na celu poprawę jakości życia mieszkańców poprzez innowacyjne rozwiązanie zidentyfikowanych problemów (inicjowanie, testowanie, wdrażanie i ewaluację projektów) oraz wygenerowanie dodatkowej wartości przy wykorzystaniu zasobów miejskich.
Celem projektu było przetestowanie w polskich warunkach pilotażowej koncepcji wdrażania urban labu jako nowego mechanizmu działania interdyscyplinarnego, poprzez stworzenie przestrzeni dialogu i wypracowywania nowych rozwiązań z urzędnikami z różnych wydziałów i komórek merytorycznych Urzędu Miasta i jednostek budżetowych, organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami biznesu i świata nauki oraz samymi mieszkańcami. Projekt zakładał wdrożenie do działań miasta min. takich narzędzi jak UrbanCafe, Grupa strategiczna, Zespoły Tematyczne, inkubator miejskich innowacji w postaci Programu Kompetencji Miejskich oraz Programu „Pomysł na Miasto”. Działania zaplanowane są w cyklach rocznych, a każdy rok podporządkowany był przewodniemu tematowi odpowiadającemu na ważne dla miasta wyzwania.
Pilotażowy projekt był realizowany we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020, współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej odpowiada m.in. za zarządzanie systemem wdrażania Funduszy Europejskich. Do szczegółowych zadań Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej należały sprawy z zakresu działu administracji rządowej rozwój regionalny.
Zadanie było koordynowane przez Departament Programów Pomocowych, odpowiedzialny m.in.: realizację zadań związanych z obsługą Ministra pełniącego funkcję Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym Pomoc Techniczna 2014-2020 (PO PT 2014-2020), inicjowanie i realizację projektów współpracy bilateralnej w ramach programu „Polska Pomoc Rozwojowa” i innych źródeł oraz prowadzenie spraw nadzoru Ministra nad Instytutem Rozwoju Miast i Regionów.
Więcej informacji:
https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony
https://www.popt.gov.pl/
Nasze działania były realizowane we współpracy merytorycznej z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów, którego misją jest wspieranie władz państwowych oraz samorządowych w procesie optymalnego zarządzania miastami, a także szeroko pojętym kształtowaniem przestrzeni oraz rozwojem lokalnym i regionalnym.
Więcej informacji można znaleźć na: http://irmir.pl/ oraz http://urbanlab.net/.
W ramach tego samego projektu, na bazie koncepcji stworzonej przez IRMiR, powstał Urban Lab Rzeszów. Więcej informacji można znaleźć na:
https://urbanlab.erzeszow.pl/ oraz https://www.facebook.com/UrbanLabRzeszow/
