Istotą UrbanLab Gdynia – „miejskiego laboratorium” – jest przede wszystkim poznawanie miasta z różnych perspektyw, a zarazem rozwój mechanizmów pozwalających zrozumieć lepiej odmienne racje i punkty widzenia. Taki charakter ma również publikowana dzisiaj książka, w której spotykają się różne spojrzenia i podejścia, a łączy je wspólny mianownik – wrażliwość na wyzwania, przed którymi stają miasta zarówno w Polsce, jak i na świecie.
W obliczu wyzwań współczesności, z których na pierwszy plan bezapelacyjnie wybijają się, splatając ze sobą, zmiany klimatyczne i pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 oraz idące za nimi kryzysy kondycji: zdrowotnej, psychicznej i gospodarczej, pojawia się wiele pytań o przyszłość miast i kierunek ich rozwoju. Obserwując te zjawiska z myślą o zwiększaniu jakości życia i wzmacnianiu lokalnych wspólnot, zespół UrbanLab Gdynia już od blisko trzech lat współpracuje z szerokim gronem wybitnych polskich fachowców z różnorodnych dziedzin – od nauk przyrodniczych i fizyki atmosfery, przez filozofię, urbanistykę, psychologię, prawo, ekonomię, po kulturoznawstwo i technologie ICT, między innymi.
Jesienią ubiegłego roku, szczegółowo skupiając się na problematyce adaptacji do zmian klimatu i życia w czasach pandemii, UrbanLab zaprosił dwudziestu ekspertów i ekspertek do podzielenia się namysłem nad wyżej wzmiankowanymi kwestiami; są to: prof. dr hab. Ewa Bińczyk, Ida Bocian, dr Marzena Cypryańska-Nezlek, Agnieszka Hubeny-Żukowska, dr hab. Michał Jaśkiewicz, dr Aleksandra Kardaś, dr Tomasz Kijewski, Wojciech Kłosowski, Leszek Kopeć, Karolina Kuszlewicz, Marcin Popkiewicz, Wojtek Sańko, prof. dr hab. Piotr Skubała, dr hab. Mariusz Sokołowicz, Filip Springer, dr hab. inż. arch. Michał Stangel, Jacek Tomaszewski, Natalia Wielebska, Kuba Wygnański oraz Aleksandra Zemke. Autorzy tekstów to mieszkańcy rożnych miast – od Gdyni, przez Trójmiasto, Łódź, Warszawę, po Barcelonę – prezentujący rożne miejskie perspektywy.
Powstała dzięki temu publikacja pt. „Miasto wobec wyzwań” to dyskusja o czynnikach miastotwórczych, sposobach na budowanie lokalnej wspólnoty, a także poszukiwanie tego, co czyni aglomeracje odpornymi. Tytułowe miasto to bohater wielopodmiotowy – jest nim zarówno Gdynia, jak i każde inne miasto, ale także człowiek w mieście, grupa sąsiadów, wreszcie całe wspólnoty. Na kartach książki w dwudziestu odsłonach szczegółowo opowiedziane zostają czytelnikowi realia budowania społeczności, adaptacji do zmian klimatu i życia w świecie pandemicznym w czasach zazębiających się kryzysów antropocenu: klimatycznego, epidemicznego, gospodarczego i społecznego.
Intelektualne spotkanie różnych perspektyw
Rozdziały sytuują wyzwania, przed którymi stają dzisiaj miasta, wokół czterech obszarów tematycznych, określonych jako: Kryzys, Rezyliencja (odporność, umiejętność dostosowywania się do zmieniających się warunków), Wspólnotowość i Governance (zarządzanie w sektorze publicznym). Dwadzieścia tekstów, które tu Państwo znajdziecie, stanowi pogłębioną diagnozę z zakresu tematów opracowywanych w UrbanLab Gdynia w ciągu ostatnich trzech lat, tj. adaptacji do zmian klimatu, kryzysu związanego z utrzymującym się stanem epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 i jego konsekwencji gospodarczych i społecznych oraz partycypacji i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego:
01. Kryzys
Wojciech Kłosowski, Zarządzać miastem w niestabilnym świecie…
Aleksandra Kardaś, Zmiana klimatu – zmiany dla polskich miast
Piotr Skubała, Człowiek i przyroda w mieście – współdziałanie to klucz do przeżycia
Filip Springer, Widok sanek w piwnicy
Ida Bocian, Permanentna tymczasowość. Zapiski na marginesie kryzysu sektora kulturalnego w trakcie pandemii
02. Rezyliencja
Ewa Bińczyk, Uodparnianie gospodarek w epoce antropocenu. Donatowa ekonomia Kate Raworth
Marcin Popkiewicz, Rewolucja Energetyczna. Korzenie. Drogowskaz. Narzędzia
Marzena Cypryańska, Między cierpieniem i adaptacją. O jasnych i ciemnych stronach negatywnych reakcji emocjonalnych na zmianę klimatu
Michał Stangel, Odporność (w) przestrzeni miasta – proste rozwiązania na trudne czasy?
Michał Jaśkiewicz, Przyroda a zwiększenie odporności psychofizycznej mieszkańców miast
03. Wspólnotowość
Leszek Kopeć, Gdynia nadmorską stolicą filmu. Strategia rozwoju kultury filmowej blisko widza
Agnieszka Hubeny-Żukowska, Piąty pokój. Nowe role zielonych przestrzeni miast
Mariusz E. Sokołowicz, Wspólne, czyli czyje? Kilka uwag o miejskich dobrach wspólnych
Natalia Wielebska, Ikonografia miejska jako narzędzie budowania wspólnoty i tożsamości
Tomasz Kijewski, Budowanie świadomości ekologicznej − w kierunku równowagi między środowiskiem a lokalnymi społecznościami
04. Governance
Aleksandra Zemke, Silne dzielnice, czyli miejski układ odpornościowy
Karolina Kuszlewicz, Miasto wielogatunkowe? Regulacje prawne dziś i w przyszłości
Jacek Tomaszewski, Inteligentne miasto? Tak, bo współtworzone przez aktywnych i pomysłowych mieszkańców!
Wojciech Sańko, Potencjał wykorzystania narzędzi cyfrowych i aktywności obywatelskiej na rzecz zielonej infrastruktury miasta
Kuba Wygnański, Ze Wspólnej na Własną i z powrotem?
Jesteśmy częścią wielkiego organizmu
Przesłanie płynące z tej publikacji to wypadkowa różnych głosów i perspektyw. Mimo rozpiętości tematów, wyzwań i refleksji, autorzy są zgodni, co do niemożności naszego przetrwania w epoce człowieka w warunkach kontynuowania modelu business as usual oraz jednogłośni w swojej diagnozie dla miast: to one – siedziba większości populacji świata – muszą się zmienić i mają do tego ogromny potencjał. Prezentowane czytelnikom w publikacji teksty, mimo czasem mrocznego i alarmującego kontekstu, nie mają jednak pesymistycznego wydźwięku; słowa autorów niosą wiele odpowiedzi, rozwiązań i przykładów odporności – miejskiej, psychicznej, społecznej – w myśl postawy: odważnie wobec kryzysów.
Zachęcając do lektury tej książki, liczymy, że przyczyni się ona do zwiększenia otwartości, wrażliwości społecznej, wiedzy o trendach i mechanizmach napędzających rozwój miast oraz do wzmocnienia wspólnej odpowiedzialności za miasto i jego społeczność ludzką i nie-ludzką.
WIĘCEJ INFORMACJI
Zwiastun publikacji: https://urbanlab.gdynia.pl/artykuly/miasto-wobec-wyzwan-ksiazka-wydawnictwa-urbanlab-gdynia-juz-niebawem/
Informacje o publikacji w Serwisie e-ISBN: https://e-isbn.pl/IsbnWeb/onix/summary.html?show_only_onix=1&record_id=10365761
Zrealizowano w ramach realizacji zadania „Adaptacja koncepcji UrbanLab w Gdyni” w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020, współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności.